15 căn bệnh của giáo triều Roma cần chữa trị
VATICAN.
Trong buổi tiếp kiến sáng ngày 22-12-2014 dành cho các vị lãnh đạo các
cơ quan trung ương Tòa Thánh, ĐTC Phanxicô liệt kê 14 thứ bệnh cần bài
trừ khỏi những người phục vụ tại giáo triều Roma.
Khoảng
60 Hồng Y và 50 GM cùng với nhiều giám chức, linh mục và giáo dân lãnh
đạo các cơ quan trung ương Tòa Thánh đến chúc mừng ngài nhân dịp lễ
Giáng Sinh và năm mới.
Mở
đầu, ĐHY Angelo Sodano, 87 tuổi, niên trưởng Hồng Y đoàn, đại diện mọi
người chúc mừng ĐTC và cho biết toàn thể các cộng tác viên thuộc các cơ
quan trung ương Tòa Thánh hứa hỗ trợ và cộng tác hoàn toàn với ĐTC trong
việc phục vụ tình hiệp nhất của Giáo Hội và hòa bình giữa các dân tộc.
ĐHY cũng nói rằng tại Vatican mọi người, trong các nhiệm vụ khác nhau,
hiệp nhất và dấn thân phục vụ ĐTC và Giáo Hội.
Diễn từ của ĐTC
Lên
tiếng trong dịp này, sau khi gửi lời chúc mừng và cám ơn sự cộng tác
của mọi người trong giáo triều Roma, ĐTC nhấn mạnh sự kiện các cơ quan
trung ương Tòa Thánh họp thành một cơ thể duy nhất, và cũng như mọi cơ
thể, có thể có những bệnh tật cần được chữa lành. Trong ý hướng chuẩn bị
tâm hồn, xưng tội, để đón mừng Chúa Giáng Sinh, ĐTC đã liệt kê một loạt
những căn bệnh mà những vị làm việc trong giáo triều Roma có thể mắc
phải và cần phải thanh tẩy. Ngài nói:
”Giáo
triều được kêu gọi cải tiến, luôn cải tiến và tăng trưởng trong tình
hiệp thông, thánh thiện và khôn ngoan để chu toàn sứ mạng. Nhưng giáo
triều, cũng như mỗi thân thể con người, cũng có thể bị bệnh, hoạt động
không tốt, bị yếu liệt. Và ở đây tôi muốn liệt kê vài căn bệnh có thể,
những bệnh của giáo triều. Đó là những bệnh thường xảy ra trong đời sống
của giáo triều chúng ta. Đó là những bệnh tật và cám dỗ làm suy yếu
việc phục vụ của chúng ta đối với Chúa. Tôi nghĩ rằng ”danh sách” các
bệnh này sẽ giúp chúng ta, như các Đấng Tu Hành trong sa mạc vẫn thường
làm danh sách mà chúng ta nói đến hôm nay: danh sách này giúp chúng ta
chuẩn bị lãnh nhận bí tích Hòa giải, là một bước tiến tốt cho tất cả
chúng ta để chuẩn bị lễ Giáng Sinh.
1. Trước tiên là bệnh tưởng mình là bất tử, miễn nhiễm,
hoặc thậm chí là không thể thiếu được, và lơ là những kiểm điểm cần
thiết và thông thường. Một giáo triều không tự phê bình, không canh tân,
không tìm cách cải tiến, thì đó là một cơ thể đau yếu. Một cuộc viếng
thăm bình thường tại các nghĩa trang có thể giúp chúng ta nhìn thấy tên
của bao nhiêu người, của vài người mà chúng ta nghĩ họ là bất tử, miễn
nhiễm, và không thể thay thế được! Đó là bệnh của người giàu có trong
Phúc Âm nghĩ rằng mình sống vĩnh viễn (Xc Lc 12,13-21) và cả những người
trở thành chủ nhân ông, cảm thấy mình cao trọng hơn mọi người, chứ
không phải là người phục vụ tất cả mọi người. Bệnh này thường xuất phát
từ bệnh quyền bính, từ mặc cảm là những người ưu tuyển, từ thái độ tự
yêu mình, say mê nhìn hình ảnh của mình mà không nhìn thấy hình ảnh của
Thiên Chúa in nơi khuôn mặt của những người khác, đặc biệt là những
người yếu đuối và túng thiếu nhất. Thuốc chữa bệnh dịch này là ơn thánh,
ơn cảm thấy mình là người tội lỗi và thành tâm nói rằng: ”Chúng ta chỉ
là những đầy tớ vô dụng. Chúng ta đã làm những gì chúng ta phải làm” (Lc
17,10).
2. Một bệnh khác là bệnh Marta,
đến từ tên Marta, làm việc thái quá: tức là những người chìm đắm trong
công việc, và lơ là với phần tốt hơn, là ngồi bên chân Chúa Giêsu (Xc Lc
10,38). Vì thế Chúa Giêsu đã kêu gọi các môn đệ của Ngài ”hãy nghỉ ngơi
một chút” (Xc Mc 6,31), vì lơ là việc nghỉ ngơi cần thiết sẽ đi tới
tình trạng căng thẳng và giao động. Thời gian nghỉ ngơi, đối với những
người đã chấm dứt sứ mạng của mình, là điều cần thiết, cần phải làm, và
cần phải sống thanh thản: khi trải qua một chút thời gian với những
người thân trong gia đình và tôn trọng các kỳ nghỉ như những lúc bồi
dưỡng tính thần và thể lý; cần học điều mà sách Qohelet đã dạy: ”Có thời
gian cho mỗi điều” )3,1-15).
3. Cũng có thứ bệnh ”chai cứng” tâm trí và tinh thần:
nghĩa là bệnh của những người có tâm hồn chai đá, ”cứng cổ” (Cv
7,51-6); bệnh của những người đang đi trên đường, đánh mất sự thanh thản
nội tâm, mất sức sinh động và táo bạo, và ẩn nấp sau các giấy tờ, trở
thành ”chiếc máy hồ sơ” chứ không còn là ”những người của Thiên Chúa”
nữa (Xc Dt 3,12). Họ có nguy cơ đánh mất sự nhạy cảm nhân bản cần thiết
để khóc với những người khóc và vui với những người vui! Đó là bệnh của
những người mất ”tâm tình của Chúa Giêsu” (Xc Pl 2,5-11), vì con tim của
họ, qua dòng thời gian, đã trở nên chai đá và không có khả năng yêu mến
Chúa Cha và tha nhân vô điều kiện (Xc Mt 22,34-40). Thực vậy, là Kitô
hữu có nghĩa là ”có cùng những tâm tình như Chúa Giêsu Kitô” (Pl 2,5),
những tâm tình khiêm tốn, và hiến thân, không dính bén và quảng đại.
4. Bệnh kế hoạch hóa thái quá và duy hiệu năng.
Khi tông đồ kế hoạch mọi sự một cách tỷ mỉ và tưởng rằng khi thực hiện
việc kế hoạch hóa hoàn toàn thì mọi sự sẽ thực sự tiến triển, như thế họ
trở thành một kế toán viên hay một nhà tư vấn kinh doanh. Chuẩn bị mọi
sự là điều tốt và cần thiết, nhưng không bao giờ được rơi vào cám dỗ
muốn đóng kín và lèo lái tự do của Chúa Thánh Linh, Đấng luôn luôn lớn
hơn, quảng đại hơn mọi kế hoạch của con người (Xc Ga 3,8). Người ta lâm
vào căn bệnh này vì ”ở lại thoải mái trong các lập trường tĩnh và bất
biến của mình thì vẫn là điều dễ dàng và ung dung hơn. Trong thực tế,
Giáo Hội tỏ ra trung thành với Chúa Thánh Linh theo mức độ Giáo Hội
không chủ trương điều hành và thuần hóa Thánh Linh. Thánh Linh là sự
tươi mát, sáng tạo và mới mẻ!”
5. Bệnh phối hợp kém. Khi
các chi thể mất sự hiệp thông với nhau thì thân thể đánh mất hoạt động
hài hòa và chừng mực của mình, trở thành một ban nhạc chỉ tạo ra những
tiếng ồn ào, vì các thành phần của ban không cộng tác với nhau, không
sống tinh thần hiệp thông và đồng đội. Khi chân nói với tay: ”Tôi không
cần anh”, hoặc tay nói với đầu: ”Tôi điều khiển”, thì tạo nên sự khó
chịu và gương mù.
6. Cũng có thứ bệnh ”suy thoái não bộ tinh thần”,
hay là quên đi ”lịch sử cứu độ”, lịch sử quan hệ bản thân với Chúa,
quên đi mối tình đầu (Kh 2,4). Đó là sự suy thoái dần dần các khả năng
tinh thần trong một khoảng thời gian dài ngắn hơn kém, tạo nên tình
trạng tật nguyền trầm trong cho con người, làm cho nó không còn khả năng
thi hành một số hoạt động tự lập, sống trong tình trạng hoàn toàn tùy
thuộc những quan niệm thường là tưởng tượng. Chúng ta thấy điều đó nơi
những người không còn nhớ cuộc gặp gỡ của họ với Chúa, nơi những người
hoàn toàn tùy thuộc hiện tại của họ, đam mê, tính thay đổi nhất thời, và
những thứ kỳ quặc khác; ta thấy nơi những người kiến tạo quanh mình
những bức tường và những tập quán, ngày càng trở thành nô lệ cho các
thần tượng mà họ tay họ tạo nên.
7. Bệnh cạnh tranh và háo danh.
Khi cái vẻ bề ngoài, những mầu áo và huy chương trở thành đối tượng ưu
tiên của cuộc sống, quên đi lời thánh Phaolô: ”Anh em đừng làm gì vì
cạnh tranh hoặc háo danh, nhưng mỗi người với tất cả sự khiêm tốn, hãy
coi người khác hơn mình. Mỗi người đừng tìm tư lợi, nhưng hãy tìm lợi
ích của người khác nữa” (Pl 2,1-4). Đó là căn bệnh đưa chúng ta trở
thành những con người giả dối và sống một thứ thần bí giả hiệu, một chủ
thuyết yên tĩnh giả tạo, Chính thánh Phaolô đã định nghĩa họ là ”những
kẻ thù của Thập Giá Chúa Kitô” vì họ ”kiêu hãnh về những điều mà lẽ ra
họ phải hổ thẹn và chỉ nghĩ đến những điều thuộc về trần thế này” (Pl
3,19)
8. Bệnh tâm thần phân liệt trong cuộc sống.
Đó là bệnh của những người sống hai mặt, hậu quả của sự giả hình về sự
tầm thường và dần dần trở nên trống rỗng về tinh thần mà các văn bằng
tiến sĩ hoặc các bằng cấp khác không thể lấp đầy được. Một thứ bệnh
thường xảy ra nơi những người bỏ việc mục vụ, và chỉ giới hạn vào những
công việc bàn giấy, đánh mất sự tiếp xúc với thực tại, với những con
người cụ thể. Như thế họ tạo cho mình một thế giới song song, trong đó
họ gạt sang một bên tất cả những gì họ nghiêm khắc dạy người khác, và
bắt đầu sống một cuộc sống kín đáo và thường là tháo thứ. Sự hoán cải là
điều rất cần thiết và không thể thiếu được đối với thứ bệnh rất nặng
này (Xc Lc 15,11-32).
9. Bệnh 'ngồi lê đôi mách', lẫm bẩm và nói hành.
Tôi đã nói nhiều về bệnh này và không bao giờ cho đủ. Đó là một bệnh
nặng, thường bắt đầu bằng những cuộc chuyện trò, và nó làm cho con người
thành người gieo rắc cỏ lùng cỏ dại như Satan, và trong nhiều trường
hợp họ trở thành người ”điềm nhiên giết người”, giết hại danh thơm tiếng
tốt của đồng nghiệp và anh em cùng dòng. Đó là bệnh của những người hèn
nhát không có can đảm nói thẳng, mà chỉ nói sau lưng. Thánh Phaolô đã
cảnh giác: ”Anh em hãy làm mọi sự mà đừng lẩm bẩm, không do dự, để không
có gì đáng trách và tinh tuyền” (Pl 2,14-18). Hỡi anh em, chứng ta hãy
giữ mình khỏi những nạn khủng bố nói hành nói xấu!
10. Bệnh thần thánh hóa giới lãnh đạo. Đó
là bệnh của những kẻ dua nịnh cấp trên, hy vọng được ân huệ của họ. Họ
là nạn nhân của công danh sự nghiệp và của thái độ xu thời, tôn kính con
người chứ không tôn kính Thiên Chúa (Xc Mt 23,8-12). Đó là những người
khi phục vụ chỉ nghĩ đến điều mà họ phải đạt được chứ không tới điều mà
họ phải làm. Những người bủn xỉn nhỏ nhặt, bất hạnh, và chỉ hành động vì
ích kỷ (Xc Gl 5,16-25). Bệnh này có thể xảy ra cho cả các cấp trên khi
họ chiêu dụ vài cộng tác viên để được sự tuân phục, trung thành và tùy
thuộc về tâm lý, nhưng kết quả cuối cùng là một sự đồng lõa thực sự.
11. Bệnh dửng dưng đối với người khác.
Khi mỗi người chỉ nghĩa đến mình và đánh mất sự thành thực và quan hệ
nồng nhiệt với nhau. Khi người giỏi nhất không đặt kiến thức của mình để
phục vụ đồng nghiệp yếu kém hơn. Khi người ta biết được điều gì và giữ
riêng cho mình thay vì chia sẻ tích cực với những người khác, Khi vì
ghen tương và tinh ranh, họ cảm thấy vui mừng khi thấy người khác ngã
xuống, thay vì nâng người ấy dậy và khích lệ họ!
12. Bệnh có bộ mặt đưa đám.
Tức là những người cộc cằn và hung tợn, cho rằng để tỏ ra là nghiêm
minh, cần có bộ mặt âu sầu, nghiêm khắc và đối xử với những người khác,
nhất là những người cấp dưới, một cách cứng nhắc, cứng cỏi và kiêu hãnh.
Trong thực tế, sự nghiêm khắc đóng kịch và thái độ bi quan vô ích
thường là triệu chứng của sự sợ hãi và bất an về mình. Tông đồ phải cố
gắng là một người nhã nhặn, thanh thản, nhiệt thành và vui tươi, thông
truyền niềm vui tại bất kỳ nơi nào. Một con tim đầy Thiên Chúa là một
con tim hạnh phúc, chiếu tỏa và làm lan rộng niềm vui cho tất cả những
người quanh mình, người ta nhận thấy ngay điều đó.. Chúng ta đừng đánh
mất tinh thần vui tươi, tinh thần hài hước, thậm chí tự cười mình, làm
cho chúng ta trở thành những người dễ mến, cả trong những hoàn cảnh khó
khăn”. Một chút tinh thần hài hước thật là điều tốt cho chúng ta dường
nào. Thật là điều tốt nếu chúng ta thường đọc kinh của Thánh Thomas
More: tôi vẫn đọc kinh đó hằng ngày và điều này mang nhiều ích lợi cho
tôi.
13. Bệnh tích trữ. Khi
tông đồ tìm cách lấp đầy khoảng trống trong con tim của mình bằng cách
tích trữ của cải vật chất, không phải vì cần thiết nhưng chỉ vì để cảm
thấy an ninh. Trong thực tế không có gì vật chất có thể mang theo mình
vì ”khăn liệm không có túi” và mọi kho tàng vật chất của chúng ta, dù có
thực đi nữa, không bao giờ có thể lấp đầy khoảng trống, trái lại càng
làm cho nó khẩn trương và sâu đậm hơn. Chúa lập lại với những người ấy:
”Ngươi bảo: nay tôi giầu có, đã đầy đủ của cải rồi, tôi chẳng cần gì
nữa. Nhưng ngươi không biết mình là kẻ bất hạnh, khốn nạn, một kẻ nghèo,
mù lòa và trần trụi.. Vậy ngươi hãy nhiệt thành và hoán cải” (Kh
3,17-19). Sự tích trữ của cải chỉ làm cho nặng nề và làm cho hành trình
trở nên chậm hơn! Và tôi nghĩ đến một giai thoại: trước kia các tu sĩ
dòng Tên Tây Ban Nha mô tả dòng như một đoàn ”kỵ binh nhẹ nhàng của Giáo
Hội”. Tôi nhớ cuộc dọn nhà của một tu sĩ dòng Tên trẻ, trong khi chất
lên xa vận tải bao nhiêu đồ đạc: hành lý, sách vở, vật dụng, quà tặng,
thì một tu sĩ dòng Tên cao niên quan sát và mỏỉm cười nói: đây có phải
là kỵ binh nhẹ của Giáo Hội không?”. Những cuộc dọn nhà của chúng ta là
một dấu hiệu về bệnh ấy.
14. Bệnh những nhóm khép kín,
trong đó sự thuộc về một nhóm nhỏ trở nên mạnh hơn thuộc về cả thân
mình và trong một số trường hợp, mạnh hơn thuộc về chính Chúa Kitô. Cả
căn bệnh này cũng luôn bắt đầu bằng những ý hướng tốt là tiêu khiển với
các bạn bè, nhưng với thời gian nó trở nên xấu, thành bệnh ung thư đe
dọa sự hài hòa của thân thể và tạo nên bao nhiêu điều ác, gương mù, nhất
cho cho những anh em bé nhỏ hơn của chúng ta. Sự tự hủy diệt, hay là
”những viên đạn của bạn đồng ngũ” chính là nguy hiểm tinh tế nhất. Đó là
sự ác đánh từ bên trong, và như Chúa Kitô đã nói, ”nước nào chia rẽ bên
trong thì sẽ bị tàn lụi” (Lc 11,17).
15. Sau cùng là bệnh tìm kiếm lợi lộc trần tục và phô trương.
Khi tông đồ biến việc phục vụ của mình thành quyền lực, và biến quyền
lực của mình thành hàng hóa để kiếm được những lợi lộc phàm tục và được
nhiều quyền thế hơn. Đó là bệnh của những người tìm cách gia tăng vô độ
quyền lực và để đạt được mục tiêu đó, họ vu khống, mạ lỵ và làm mất
thanh danh của người khác, thậm chí trên cả các nhật báo và tạp chí, dĩ
nhiên để biểu dương và chứng tỏ mình có khả năng hơn người khác. Cả thứ
bệnh này cũng gây hại rất nhiều cho thân mình, vì nó làm cho con người
đi tới độ biện minh việc sử dụng bất kỳ phương thế nào để đạt tới mục
tiêu ấy, thường là nhân danh công lý và sự minh bạch. Và ở đây tôi nhớ
đến một linh mục đã gọi các ký giả đến để kể cho họ - một điều mà LM này
bịa đặt - về những chuyện riêng tư của những linh mục khác và của giáo
dân. LM ấy chỉ muốn được xuất hiện trên những trang nhất của báo chí, và
như thế cảm thấy mình quyền năng và chiến thắng, nhưng tạo ra bao nhiêu
đau khổ cho những người khác và cho Giáo Hội! Thật là kẻ đáng thương!
ĐTC
nhận xét rằng những căn bệnh và cám dỗ ấy cũng là nguy cơ của mỗi Kitô
hữu, mỗi giáo xứ, cộng đoàn, dòng tu, các phong trào Giáo Hội, trên bình
diện cá nhân và cộng đoàn.
Ngài
mời gọi tất cả mọi người hãy sống theo chân lý trong sự thật, nhất là
trong mùa Giáng Sinh này, hãy chuẩn bị xưng tội và xin Mẹ Maria, Mẹ Giáo
Hội, chữa lành mọi vết thương tội lỗi mà mỗi người chúng ta mang trong
tâm hồn, và xin Mẹ nâng đỡ Giáo Hội và giáo triều để tất cả được lành
mạnh, thánh thiện và thánh hóa, hầu tôn vinh Con của Mẹ và để cứu độ
chúng ta và toàn thế giới.
Sau
bài diễn văn, ĐTC đã đích thân đến bắt tay chúc mừng các Hồng Y đứng
thành hình vòng cung ở sảnh đường Clemente trong dinh Tông Tòa, và tiếp
đến, các GM cũng như các giám chức, các LM khác và các giáo dân ở vị trí
lãnh đạo, đến trước ĐTC để chúc mừng và bắt tay ngài.
G. Trần Đức Anh OP